در ماه‌های اخیر و با وقوع بحران‌های امنیتی گسترده در برخی نقاط کشور، نقش برخی اتباع خارجی غیرمجاز در ایجاد ناآرامی‌ها و تهدید امنیت ملی بار دیگر برجسته شده است. این مسئله باعث شده دستگاه‌های مسئول، سیاست‌های خود در قبال حضور اتباع خارجی را تشدید کرده و بر بازگرداندن اتباع غیرمجاز تأکید بیشتری داشته باشند. به همین منظور گزارش زیر به بررسی ابعاد مختلف این موضوع، آمارهای رسمی و مواضع مسئولان مربوط می‌پردازد.
ارزیابی دارایی های اتباع افغان جهت اخذ مجوز
بر اساس آخرین آمار رسمی، جمعیت اتباع خارجی در ایران حدود ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود که بیش از ۴ میلیون نفر از آنان فاقد مدارک قانونی اقامت هستند.
براساس اعلام رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، حدود ۲ میلیون تبعه غیرمجاز تا پایان سال گذشته (۱۴۰۳) در کشور حضور داشتند و طی سال گذشته نیز تعداد ۲ میلیون و ۳۴ هزار نفر به این جمعیت افزوده شده‌اند.
در استان تهران به تنهایی روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر از اتباع غیرمجاز شناسایی و برای اخراج به مراکز موقت نگهداری منتقل می‌شوند.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور مهاجران گزارش داده که در سال ۱۴۰۳ بیش از ۵۵۹ هزار مهاجر افغانستانی از ایران اخراج شده‌اند که این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳ با رشد ۱۸ درصدی همراه بوده است.
از ابتدای سال 1404، بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به افغانستان بازگشته یا وادار به بازگشت شده‌اند که بیش از یک میلیون نفر آنها از ایران بوده‌اند.
اخذ ویزای ایران برای اتباع افغانی
کشورها بنا به روابط دیپلماسی و شرایطی که بین آنها حاکم است درمورد چگونگی ورود شهروندان دیگر کشورها به خاکشان تصمیم گیری می کنند. افغانستان یکی از همسایه های جمهوری اسلامی ایران است که از دیرباز مراودات زیادی بین این دو کشور چه از لحاظ تجاری چه رفت و آمد افراد برقرار بوده است.
کشور افغانستان از جمله کشورهایی است که شرایط اخذ ویزای ایران برای آنها با یک سری پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها همراه است و نسبت به دیگر کشورها شرایط اخذ ویزای ایران برای اتباع افغانستان دشوارتر است که در ادامه درمورد چگونگی اخذ ویزای ایران برای شهروندان افغانستان توضیح داده خواهد شد.
شرایط ویزای ایران برای شهروندان افغانستان
ویزا در حقیقت صدور مجوز برای وارد شدن به خاک یک کشور ثانویه است و با توجه به هدف فرد متقاضی از سفر به آن کشور نوع ویزا می تواند دارای انواع مختلفی باشد. انواع ویزا شامل ویزای توریستی، تجاری، کاری، تحصیلی، دیپلماتیک و غیره است. همچنین روند صدور ویزا به روابط دیپلماتیک فی مابین دو کشور بستگی زیادی دارد.
به طور مثال بعضی از کشورها نیازی به اخذ روادید برای سفر به این دو کشور ندارد و بعضی از کشورها به راحتی و به صورت خدمات فرودگاهی روادید را صادر می‌کند، اما بعضی از کشورها در صدور ویزا سخت گیری های خاص خود را داشته و اخذ ویزا به راحتی امکان پذیر نخواهد بود.
در سال‌های اخیر صدور ویزای ایران برای اتباع افغانستان با اندکی پیچیدگی مواجه شده است.قبلا برای اخذ ویزای ایران برای شهروندان افغانی شاهد صف‌های طولانی متقاضیان اخذ ویزای ایران در مقابل کنسولگری های ایران در کشور افغانستان بودیم ولی امروز با راه اندازی سامانه الکترونیک اخذ ویزای ایران شرایط اخذ ویزای ایران برای شهروندان افغانستانی آسان‌تر شده است از این رو شهروندان افغانستانی می‌توانند با مراجعه به سامانه الکترونیک اخذ ویزای ایران نسبت به اخذ ویزای ایران اقدام کنند.
لازم به ذکر است از آنجا که ویزای فرودگاهی ایران برای شهروندان افغانی صادر نمی‌شود بعد از تکمیل فرم در سامانه اخذ ویزا ایران باید مستقیم به یکی از سرکنسول‌گری‌های ایران در افغانستان مراجعه کنند.
در ادامه درمورد شرایط اخذ ویزای ایران برای شهروندان افغانی بیشتر توضیح داده خواهد شد. با توجه به مشکلات عدیده‌ای که شهرواندان افغانی برای دریافت ویزا دارند پیشنهاد می‌شود از طریق یک آژانس هواپیمایی برای دریافت ویزا اقدام کنند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با کاشناسان ویزا لیانا پرواز در ارتباط باشید.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ ویزای ایران برای اتباع افغانی
قبل از اینکه برای ویزای ایران اقدام نمایید بایستی مدارک لازم را تهیه و به همراه داشته باشید این مدارک شامل موارد زیر است:
- گذرنامه: شما بایستی پاسپورت معتبر که حداقل ۶ ماه از تاریخ اعتبار آن باقی مانده باشد و حداقل دو صفحه خالی برای درج مهر و برچسب ویزا در آن موجود باشد به همراه داشته باشید.
- پر کردن فرم مشخصات که در آن بایستی اطلاعات و مشخصات فرد متقاضی ویزا به طور کامل دقیق و صحیح درج گردد.
- عکس متقاضی باید دارای ابعاد ۴ در ۶ سانتی متر بوده و دارای زمینه سفید باشد و همچنین قدیمی نباشد.
- پرداخت هزینه ها، هزینه های صدور ویزا با توجه به نوع ویزا و زمان درخواست شما محاسبه شده و به شما اعلام می گردد.
- اخذ نامه آی پی دی از بیمارستان بین المللی در ایران
- همچنین افراد بازرگانان مجوزهای کسب و کار خود و رانندگان ترانزیت برگ سبز خودرو خود را به مقامات مربوطه تحویل بدهند.
مراحل اخذ ویزا برای اتباع افغان
در اولین مرحله برای اخذ ویزا فرد متقاضی بایستی از طریق آژانس هواپیمایی اقدام نمایند و آژانس مسافرتی به وب سایت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مراجعه نمایید و فرم درخواست را به صورت آنلاین دانلود نماید و پس از تکمیل این فرم به همراه سایر مدارک به سفارتخانه و یا سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در افغانستان تحویل دهد پس از مشخص شدن وقت یک کد رهگیری به متقاضی اختصاص می یابد که فرد بایستی در روز مصاحبه سفارت پرینت این کد رهگیری آنلاین را حتماً به همراه داشته باشد.
صدور یا عدم صدور ویزای ایران برای اتباع افغانستان بر عهده وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران است و این فرایند اندکی زمان بر خواهد بود و در صورتی که صدور ویزای فرد متقاضی مورد تایید قرار گیرد کد تاییدیه برای فرد متقاضی ارسال می شود و فرد متقاضی بین ۳ تا ۱۵ روز پس از دریافت کد تایید فرصت دارد تا به سفارت یا سرکنسولگری تعیین شده جهت دریافت روادید مورد نظر مراجعه نماید.
اینکه ویزای افراد در گذرنامه الصاق بشود یا نه به نظر سفارت مورد نظر بستگی خواهد داشت، دریافت ویزا چیزی نزدیک به 7 روز زمان خواهد برد و همانطور که پیشتر نیز گفتیم متقاضیان پس از تکمیل فرم مشخصات در سامانه وزارت امور خارجه بایستی مدارک خود را به همراه فرم درخواست به یکی از سفارتخانه‌های سرکنسولگری های جمهوری اسلامی تحویل دهند. سفارت جمهوری اسلامی در شهر کابل و سرکنسولگری های جمهوری اسلامی در شهرهای هرات، قندهار، جلال آباد و مزارشریف واقع شده است.
صدور ویزای ایران برای اتباع افغانستان بر عهده وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بوده و متقاضی بایستی فرم های مورد نیاز را از وبسایت وزارت امور خارجه دانلود نموده و پس از تکمیل آن به همراه مدارک مورد نظر به سفارتخانه یا کنسولگری مربوطه تحویل دهد.
برای افغان‌ها (اتباع افغانستان) در ایران، ارزیابی اموال و دارایی‌ها بستگی به نوع دارایی و هدف ارزیابی دارد (مثلاً برای فروش، انتقال، دریافت اقامت، مسائل قضایی یا مالیاتی). به طور کلی مراحل زیر وجود دارد:
۱. املاک (خانه، زمین، مغازه)
- افغان‌ها به‌طور مستقیم حق مالکیت رسمی ملک در ایران را ندارند، اما می‌توانند با مجوزهای خاص (به‌ویژه در مناطق مشخص یا با پروانه اقامت) اقدام کنند.
- اگر ملکی به نام یک افغان ثبت شده باشد یا نیاز به ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری داشته باشد:
- مراجعه به کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان .
- ارائه مدارک ملک (سند یا قرارداد واگذاری).
- دریافت گزارش کارشناسی کارشناس رسمی دادگستری که ارزش ملک را به‌صورت رسمی تعیین می‌کند.
۲. وسایل نقلیه (خودرو، موتور)
- ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری خودرو یا موتور برای فروش یا انتقال مالکیت انجام می‌شود.
- افغان‌ها می‌توانند مثل ایرانی‌ها با مراجعه به کارشناس رسمی دادگستری خودرو ، ارزیابی قیمت و ارزش‌گذاری را انجام دهند.
۳. کسب‌وکار و دارایی‌های تجاری
- اگر افغان‌ها سرمایه تجاری دارند، برای ارزیابی باید به کارشناس رسمی دادگستری در رشته امور بازرگانی و مالی یا کارشناس رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی مراجعه کنند.
۴. طلا، ارز ، لوازم خانگی و اداری
- طلا و جواهرات را میتوان توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته طلا و جواهرات ارزیابی کرد.
- اثاثیه و منصوبات خانگی و اداری را میتوان توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته لوازم خانگی و اداری ارزیابی کرد.
- ارز و پول نقد هم از نظر قانونی باید از طریق سیستم بانکی و صرافی‌های مجاز ثبت و اثبات شود.
5- تجهیزات و ماشین آلات کارگاهی :
- اگر افغان‌ها کارخانه و یا کارگاه تولیدی دارند، برای ارزیابی تجهیزات باید به کارشناس رسمی دادگستری در رشته ماشین آلات مراجعه کنند.
✅ بنابراین افغان‌ها برای ارزیابی دارایی‌ها در ایران باید بر حسب نوع دارایی به:
- کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان جهت ارزیابی املاک
- کارشناس رسمی دادگستری رشته ماشین آلات جهت ارزیابی تجهیزات کارگاه
- کارشناس رسمی دادگستری رشته اموال منقول جهت ارزیابی لوازم خانگی و اداری و طلا و جواهرات
- کارشناس رسمی دادگستری رشته وسایط نقلیه جهت ارزیابی خودرو ، مراجعه کنند.
سفارت افغانستان- اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان- سفارت افغانستان در ایران- اخذ مجوز افغانیان در ایران
